ه گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان، نخستین همایش ملی گفتگوی نخبگان با شعار «خیزش علمی برای حل مسائل کشور» به همت بنیاد ملی نخبگان و وزارت کشور با حضور روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و رئیس بنیاد ملی نخبگان، احمد وحیدی وزیر کشور، سیدسلمان سیدافقهی قائم مقام بنیاد و جمعی دیگر از مسئولان، استانداران، اعضای هیئت‌های اندیشه‌ورز از سراسر کشور و با همکاری خانه اندیشه‌ورزان دوشنبه 18 دیماه 1402 در وزارت کشور برگزار شد.

دهقانی در این نشست با اشاره به تعریف مقام معظم رهبری از نخبگی و برخاستن نخبه از تمامی اقشار کشور، عنوان کرد: از نگاه بنیاد ملی نخبگان در دوره جدید همان تعریفی است که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی اشاره فرمودند و نخبه استعدادی است که با تلاش، پشتکار ویژه و مدد الهی برای کشورش و در مسیر اسلام و‌ انقلاب و ایران، تاثیرگذار می‌شود. اگر فردی از این معیارها در کنار یکدیگر برخوردار باشد در زمره نخبگان جامعه قرار می‌گیرد.

رییس بنیاد ملی نخبگان، با بیان این که ملاک نخبگی بر مبنای این تعریف، صرفا دانشگاهی بودن نیست افزود: نخبگی منحصر به یک صنف حوزه یا فعالیت خاص نیست. تلاش داریم نخبگی به حوزه های دیگر هم تسری پیدا کند.

وی به ضرورت کارآمدی واثربخشی راهکارهای حمایت از نخبگان اشاره کرد و گفت: صرف تمرکز بر راهکارهایی همچون حمایت‌های مادی، متضمن ماندگاری و اثربخشی نخبه خواهد بود. به فرض پرداخت حتی ماهیانه یکصد میلیون تومان به یک فرد نخبه، با بودجه‌ها و هزینه‌هایی که کشورهای حاشیه خلیج فارس صرف می‌کنند، در تامین منابع لازم برای این امر موفقیت چندانی نخواهیم داشت؛ بنابراین نباید ملاک حمایت از نخبه را حقوق دادن به نخبه قرار دهیم و‌ تمرکزمان صرفا تخصیص منابع مالی مستقیم برای حمایت مستقیم به منظور ماندگارسازی نخبگان باشد، بلکه می‌بایست برای حمایت و خفظ نخبه واقعی باید میدان و عرصه تاثیرگذاری را فراهم کنیم، اگر این کار را به درستی انجام دهیم، سایر حمایت‌ها هم در پی خواهد آمد.

رییس بنیاد ملی نخبگان، با تاکید بر این‌که نخبه واقعی صرفا به دنبال حمایت‌های مادی نیست و برخورداری از میدان و عرصه موثر بودن را جست و جو می‌کند، ادامه داد: روش‌های فراخوان‌محور، خود اظهاری و ثبت نامی برای شناسایی و احراز نخبگی، کارامد نیست و تجربه نشان داده اتفاقا جایی که فراخوانی می دهیم تا حمایتی را به جامعه نخبگانی برسانیم، نخبگان واقعی کمتر تمایلی به درخواست و قرار گرفتن در این صف دارند چراکه این شیوه را در شان و شخصیت خود نمی‌بینند و متواضعانه، از ابراز خود به عنوان نخبه پرهیز می‌کنند. تحول در شیوه های شناسایی نخبگان و حرکت به سوی روش‌هایی مانند هسته‌های استاد محور، ناظر به همین رویکرد در بنیاد ملی نخبگان در حال اجرا است.

دهقانی، شکل‌گیری هیئت‌های اندیشه‌ورز را گامی در راستای ایجاد میدان و مجال بیان نظر و اثرمندی نخبه دانست و افزود: اگر می خواهیم برای نخبه واقعی میدان عمل ایجاد کنیم باید مجال بیان دیدگاه‌ها، ایده‌ها و نظرات و نیز فرصت رسیدن این دیدگاه‌ها به عرصه حکمرانی را فراهم کنیم. هیئت های اندیشه ورز از راهکارهای اثربخش برای تحقق این مهم است و با تشکیل این هیئت ها در استان‌های سراسر کشور، ضمن آن که نخبه با مسایل استان درگیر می شود و در جریان حل آن قرار می‌گیرد، افق نگاه گسترده‌تر و واقعی‌تری به عرصه اجرا پیدا کرده و فرصت بیان نگاه و تاثیرگذاری پیدا می کند.

رییس بنیاد ملی نخبگان،با اشاره به این‌که نخبه واقعی از هر قشر و گروهی از جامعه برمی‌خیزد و رویکرد جدید بنیاد ملی نخبگان مبتنی بر همین جامع‌نگری است، افزود: طبق استانداردهای جهانی به طور میانگین اگر یک درصد از افراد هرجامعه را نخبه بدانیم، در جامعه قریب به 100 میلیونی ایران، قاعدتا باید یک میلیون نخبه داشته باشیم. با نگاهی سختگیرانه‌تر از این هم اگر بنگریم و از هر هزار نفر، یکی را نخبه بدانیم، قریب به صد هزار نخبه داریم که با بودجه محدود فعلی، نمی‌توانیم با حمایت مستقیم یا پرداخت حقوق ماهیانه، نخبه را حمایت کنیم. از سوی دیگر، رویکرد جداسازی نخبه از جامعه به شکل فعلی به ایجاد شکاف و پس زدن جامعه نخبگانی از دل مردم منجر می‌شود. همچنین یک صنف جدا از جامعه شکل می گیرد که با دیگر بخش های جامعه کاری ندارد و حمایت از این صنف با شرایط یاد شده ممکن نیست.به جای نگاه کردن به بنیاد ملی نخبگان به عنوان یک نهاد صنفی وابسته به دولت، باید نهادی برخاسته از مردم و فعال با تلاش نخبگان باشد که گفتمان نخبگان و دیدگاه هایش را به حاکمیت برساند. نهادی که برخاسته از نخبگان و جامعه است، برای رساندن نگاهش به حکمرانی نیاز به نماینده ای دارد که پیوند میان جامعه نخبگانی به بدنه حاکمیت را فراهم کند از همین رو معاون رییس جمهور به عنوان رییس این بنیاد و نماینده این جامعه در بدنه حاکمیت انتخاب شد.

دهقانی با اشاره به این که بنیاد ملی نخبگان، حلقه وصل ایده‌های جامعه نخبگانی با عرصه حکمرانی است، تاکید کرد: بنیاد یک نهاد اداری نیست بلکه باشگاهی برای ایجاد مجال تاثیرگذاری نخبگان و‌محل حضور نخبه ها است.

وی افزود: فرزندان این کشور، سرزمینشان را دوست دارند و عاشق این آب و خاک هستند و حتی نخبگان غیر مقیم، قلبشان می‌تپد تا برای کشورشان کاری کنند، کافی است برای آنان فرصت و مجال تاثیرگذاری ایجاد کنیم.

در این مراسم همچنین با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنسان رییس جمهور و وزیر کشور از استانداران و روسای بنیادهای استانی فعال در شکل‌دهی هئیت‌های نخبگانی اندیشه‌ورز و همچنین فعالان این هیئت‌ها تقدیر شد.