به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان، در دنیای در حال تحول امروز، مدارک تحصیلی به تنهایی برای تضمین یک شغل و آینده موفق کافی نیست؛ کارفرمایان به طور فزاینده‌ای به‌دنبال تجربه عملی هستند و اینجاست که کارآموزی وارد عمل می شود. انتخاب کارآموزی پس از ورود به دانشگاه می‌تواند به طور قابل‌توجهی در ادامه مسیر شغلی فرد تأثیر گذار باشد؛ کارآموزی دانش‌آموزی شبکه‌ها را گسترش می‌دهد و در را به روی فرصت های شغلی بالقوه باز خواهد کرد.

در دوران کارآموزی، برخی برای کارشان دستمزد می‌گیرند، برخی برای انجام کار پول می دهند و دسته‌ای دیگر اعتبار علمی می‌گیرند؛ برای برخی نیز ترکیبی از هر سه است. در هر صورت، گذراندن یک دوره کارآموزی برای دانش‌آموزان همان نکته مهمی است که وجودش در رزومه آنها، توجه کارفرمای آینده را به خود جلب خواهد کرد.

تاریخچه کارآموزی

اصطلاح «اینترن» برای اولین بار در دهه 1920 برای دانشجویان پزشکی به کار رفت؛ دولت و تجارت سرانجام این اصطلاح را پذیرفتند و در دهه 1960 برنامه های کارآموزی در پردیس های کالج ارائه شد.

امروزه، دانش‌آموزان در طول سال‌های کالج، دوره‌های کارآموزی را آغاز می‌کنند تا قبل از ورود به صنعت خود، تجربه‌ای خارج از کلاس کسب کنند.

کارآموزی، موقعیتی برد-برد برای داوطلب و صاحبان کسب‌و‌کار

InternMatch، یک پلتفرم آنلاین که بهترین نامزدهای کارآموز و کارفرمایان را به هم متصل می کند و افراد را با فرصت هایی مرتبط می‌کند که آینده را شکل دهند، خواه شرکتی آینده‌نگر که به دنبال کارورز است، خواه دانشجویی با انگیزه برای دنبال کردن دوره‌های کارآموزی معنادار یا دانشگاهی ای که متعهد به ارائه موقعیت‌های واقعی در دنیای واقعی است.

 در دهه 1980، تنها سه درصد از دانشجویان دوره کارآموزی را گذرانده بودند، اما امروزه، 47 درصد از کارفرمایان از برنامه های کارآموزی ساختاریافته برخوردار هستند.

در اینجا دو نکته کلیدی قابل ذکر است:

37 درصد از دانشجویان می گویند کارآموزی منبع خوبی برای کسب تجربه و اندوخته آینده است.

81 درصد از کارفرمایان می‌دانند که تجربیات خوبی با استخدام‌های جدید رقم خواهد خورد و از بعد اقتصادی نیز توجیه پذیر است.

 در نتیجه همانطورکه کارآموزی برای دانش‌آموزان اهمیت دارد، برای کارفرمایان نیز به همان اندازه مهم است و به بیان دیگر، کارآموزی یک موقعیت برد-برد برای داوطلب و کسب‌و‌کارها است.

آغاز برگ جدیدی از کارآموزی دانش‌آموزی در ایران

حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان  در آئین گشایش مدارس با حضور در یکی از دبیرستان‌های سمپاد‌ تهران، ضمن نواختن زنگ آغاز سال تحصیلی جدید از طرح «کارتوشه» رونمایی کرد. 

به گفته وی، طرح کارتوشه ترکیبی از تجربه و دانش است؛ دانش‌آموزان سمپادی از نخستین روز ورود به دانشگاه می‌توانند دست به دست شرکت‌های دانش‌بنیان تجربه صنعتی به دست آورند.

 برنامه "کارتوشه" با هدف ورود فارغ‌التحصیلان مستعد و نخبه سمپاد به شرکت‌های دانش‌بنیان به‌صورت داوطلبانه در بازه زمانی سه تا شش ماه طراحی شده است. این برنامه بستری را فراهم می‌کند تا دانش‌آموزان با بهره‌گیری از استعداد و توانایی‌های خود، وارد فضای کاری واقعی شوند و شرکت‌های دانش‌بنیان نیز از ورودی بسیار باکیفیت و نیروی انسانی جوان و خالق بهره‌مند شوند.

 این برنامه که فرصتی برای آماده‌سازی نیروی جوان در حوزه‌های دانش‌بنیان ایجاد می‌کند، از پایان سال تحصیلی 1403 آغاز خواهد شد و ثبت‌نام دانش‌آموزان از ابتدای ترم دوم تحصیلی 1403 امکان پذیر است همچنین دوره‌های کارآموزی از تیرماه 1404، پس از پایان امتحانات نهایی مدارس آغاز خواهد شد.

مسئولیت کلی برنامه «کارتوشه»، تنظیم سیاست‌ها و حمایت مالی و فنی از آن را معاونت علمی و فناوری عهده‌‌دار است و سازمان سمپاد مسئول شناسایی و معرفی فارغ‌التحصیلان واجد شرایط و هماهنگی جهت پیوستن به برنامه است.

شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری نیز، ایجاد فرصت‌های کارآموزی داوطلبانه و همکاری در جهت آموزش و بهره‌مندی از استعدادهای نخبه و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هماهنگی و نظارت بر مقررات مربوط به کارآموزی و ارائه تسهیلات بیمه‌ای را عهده‌دار هستند.

جذب نیروی انسانی مستعد و جوان به شرکت‌های دانش‌بنیان، ایجاد تجربه عملی و آشنایی با محیط کاری واقعی برای فارغ‌التحصیلان نخبه سمپاد، تقویت توانمندی‌ها و مهارت‌های فنی و نرم دانش‌آموزان برای آماده‌سازی بهتر جهت ورود به بازار کار و ایجاد بستر مناسب برای شرکت‌های دانش‌بنیان جهت بهره‌مندی از نیروهای مستعد نوجوان و کمک به رشد و توسعه آنها از جمله اهداف این برنامه است.

ثبت‌نام داوطلبانه، انتخاب و هدایت به شرکت‌ها، دوره کارآموزی و ارزیابی و نظارت چهار مرحله اجرایی برنامه است.

فارغ‌التحصیلان سمپاد می‌توانند به‌صورت داوطلبانه از طریق پلتفرم آنلاین ثبت‌نام کنند و اطلاعاتی شامل رشته تحصیلی، مهارت‌ها و علایق حرفه‌ای در فرآیند ثبت‌نام جمع‌آوری می‌شود و در ادامه براساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده، فارغ‌التحصیلان به شرکت‌های دانش‌بنیان مرتبط معرفی می‌شوند و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند از میان داوطلبان براساس نیازهای خود، کارآموزان را انتخاب کنند.

دوره کارآموزی برای مدت سه تا شش ماه طراحی شده است و دانش‌آموزان در پروژه‌های عملی شرکت‌ها مشارکت می‌کنند و تجربیات ارزشمندی به دست می‌آورند در نتیجه شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از این نیروهای جوان، می‌توانند به توسعه محصولات و خدمات خود سرعت ببخشند.

در مرحله ارزیابی و نظارت نیز ارزیابی مداوم عملکرد کارآموزان توسط تیم‌های نظارتی معاونت علمی و شرکت‌های میزبان انجام خواهد شد و کارآموزان در پایان دوره بازخوردی از عملکرد خود دریافت می‌کنند و فرصت‌های رشد و جذب در شرکت‌ها برای آنها بررسی خواهد شد.

کاهش هزینه‌های جذب نیروی جدید در شرکت‌های دانش‌بنیان

تجربه عملی واقعی در فضای کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، افزایش مهارت‌های فنی و حرفه‌ای در زمینه‌های تخصصی، فرصت ایجاد شبکه‌های ارتباطی با متخصصان و شرکت‌های فعال در حوزه‌های دانش‌بنیان از جمله مزایای این طرح برای دانش‌آموزان است. همچنین بهره‌مندی از نیروی انسانی جوان و مستعد، کاهش هزینه‌های جذب نیروی جدید و امکان آموزش و پرورش نیروهای جوان برای پروژه‌های آتی، ایجاد فرصت برای شناسایی و جذب استعدادهای برتر جهت گسترش کسب‌وکار نیز برای شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار ارزشمند است.

کمک به توسعه نیروی کار متخصص در حوزه دانش‌بنیان و تقویت ارتباط میان نخبگان جوان و شرکت‌های فناور و افزایش ظرفیت نوآوری در شرکت‌ها و تقویت توانایی‌های رقابتی ایران در بازارهای جهانی از جمله مزایای این طرح در اقتصاد کشور است.

مقایسه «کارتوشه» با برنامه‌های بین‌المللی

برنامه‌های کارآموزی دانش‌آموزی که در انگلستان شاهد هستیم بیشتر به صورت پرداخت حقوق و مدت طولانی‌تر برگزار می‌شود با این تفاوت که برنامه "کارتوشه" داوطلبانه است و بر اساس علاقه و توانمندی‌های فردی کوتاه‌مدت طراحی شده است.

سیستم آموزش دوگانه در آلمان نیز، مضاف بر مدت طولانی‌ بر آموزش نظری و عملی ترکیبی، تاکید دارد ولی در «کارتوشه» تمرکز بر تجربه عملی در پروژه‌های واقعی با مدت کوتاه‌تر است.

برنامه‌های کارآموزی در آمریکا از دیگر برنامه های مشابه کارپوشه است که در بسیاری از شرکت‌ها به صورت حقوقی برگزار می‌شود و بین سه تا 12 ماه متغیر است. «کارتوشه» فرصتی داوطلبانه است که به شرکت‌ها اجازه می‌دهد با نیروهای جوان نخبه همکاری کنند و استعدادها را شناسایی کنند.

 برنامه داوطلبانه «کارتوشه» فرصت منحصر به‌فردی را برای فارغ‌التحصیلان سمپاد فراهم می‌کند تا با ورود به شرکت‌های دانش‌بنیان، تجربه‌های واقعی و عملی کسب کنند و به عنوان نیروهای جوان نخبه، ورودی بسیار مؤثری برای این شرکت‌ها باشند؛ همچنین این برنامه به رشد مهارت‌ها، ارتباط با صنعت، و توسعه نیروی انسانی مستعد در کشور کمک خواهد کرد و فرصتی استثنایی برای شرکت‌های دانش‌بنیان جهت جذب و پرورش استعدادهای جوان فراهم می‌کند.